Chào các em học sinh, hôm nay thầy sẽ cùng các em chinh phục một dạng toán rất thú vị và cũng rất hay gặp trong chương trình Toán học phổ thông, đó là cấp số cộng. Đừng để cái tên nghe có vẻ “cao siêu” ấy làm các em e ngại nhé! Thực chất, cấp số cộng rất gần gũi với cuộc sống xung quanh chúng ta đấy!
Cấp Số Cộng là gì?
Trước khi bắt tay vào giải toán, chúng ta cần hiểu rõ cấp số cộng là gì. Nói một cách đơn giản, cấp số cộng là một dãy số mà hiệu giữa hai số hạng liên tiếp luôn là một hằng số. Hằng số này được gọi là công sai, thường được kí hiệu là d.
Ví dụ: Dãy số 1, 3, 5, 7, 9 là một cấp số cộng với công sai d = 2. Các em có nhận ra điều đó không?
Công Thức “Thần Thánh” Cần Nhớ
Để giải quyết các bài toán về cấp số cộng một cách nhanh chóng và chính xác, các em cần ghi nhớ một số công thức “thần thánh” sau:
- Số hạng thứ n: an = a1 + (n-1)d
- Tổng n số hạng đầu tiên: Sn = (n/2)(a1 + an) = (n/2)[2a1 + (n-1)d]
Trong đó:
- a1 là số hạng đầu tiên
- d là công sai
- n là số số hạng
“Bí Kíp” Giải Toán Cấp Số Cộng
Giờ thì chúng ta hãy cùng nhau khám phá “bí kíp” để giải quyết các bài toán về cấp số cộng nhé!
1. Xác định dạng toán: Đầu tiên, các em cần đọc kỹ đề bài, xác định xem bài toán yêu cầu tìm gì: số hạng thứ n, công sai, tổng n số hạng đầu tiên, hay là một yêu cầu khác.
2. Liệt kê các đại lượng đã biết và chưa biết: Từ đề bài, các em hãy xác định xem bài toán đã cho biết những đại lượng nào (a1, d, n, an, Sn) và cần tìm đại lượng nào.
3. Áp dụng công thức phù hợp: Dựa vào các đại lượng đã biết và chưa biết, các em hãy lựa chọn công thức phù hợp để giải quyết bài toán.
4. Kiểm tra lại kết quả: Sau khi tính toán, các em đừng quên kiểm tra lại kết quả xem có hợp lý hay không nhé.
Ví Dụ Minh Họa
Để các em dễ hình dung hơn, thầy sẽ đưa ra một ví dụ minh họa nhé.
Bài toán: Cho cấp số cộng (un) có u1 = 3 và công sai d = 4. Tìm số hạng thứ 10 và tính tổng 10 số hạng đầu tiên của cấp số cộng này.
Lời giải:
-
Bước 1: Xác định dạng toán: Bài toán yêu cầu tìm số hạng thứ 10 (u10) và tổng 10 số hạng đầu tiên (S10)
-
Bước 2: Liệt kê các đại lượng:
- Đã biết: u1 = 3, d = 4, n = 10
- Cần tìm: u10, S10
-
Bước 3: Áp dụng công thức:
- Tìm u10: u10 = u1 + (10-1)d = 3 + 9*4 = 39
- Tìm S10: S10 = (10/2)(u1 + u10) = 5*(3 + 39) = 210
-
Bước 4: Kiểm tra lại kết quả: Kết quả u10 = 39 và S10 = 210 là hợp lý.
Lời Kết
Vậy là thầy đã chia sẻ xong “bí kíp” giải toán cấp số cộng cho các em rồi đấy. Thầy tin rằng với sự chăm chỉ và luyện tập thường xuyên, các em sẽ nhanh chóng chinh phục được dạng toán thú vị này. Chúc các em học tốt!
Các em hãy thử áp dụng những gì mình vừa học để giải bài toán sau nhé:
Cho cấp số cộng (an) có a5 = 22 và a10 = 47. Tìm số hạng đầu tiên a1 và công sai d của cấp số cộng này.
Hãy để lại câu trả lời của các em ở phần bình luận bên dưới nhé!